Het vergeten conflict: opstand in het Zuiden
In de drie zuidelijke provincies van Thailand vallen bijna dagelijks doden en gewonden bij aanslagen, bomexplosies, executies en onthoofdingen.
Niemand wordt gespaard, niet de boeddhisten, niet de moslims en niet de veiligheidstroepen. Het geweld is chaotisch en er lijkt geen einde in zicht ondanks de vele troepen en militia-eenheden in Yala, Pattani en Narathiwat. Hoe heeft het zover kunnen komen en wat zijn de eventuele oplossingen?
Pattani was een machtig rijk
Het koninkrijk (later sultanaat) Pattani gaat terug tot de 13e eeuw toen het een machtig, op handel gebaseerd rijk was en een centrum van islamitische wetenschap. Een trotse natie. Het bestond uit de drie zuidelijke provincies van Thailand en de drie noordelijke provincies van wat nu Maleisië is. Sinds de 15e eeuw betaalde het schatting aan de Siamese koning, hoewel Siam het gebied nooit werkelijk bestuurde.
Vanaf de 16e eeuw werd het gebied een speelbal van commerciële belangen van Nederlanders, Engelsen en Siamezen en verloor het veel van zijn aanzien. Zo plunderde Siam in 1786 Pattani. In 1909 werd het gebied bij een Brits-Siamees verdrag opgesplitst: de al genoemde drie noordelijke provincies kwamen bij Siam en de drie zuidelijke provincies werden deel van toen Brits-Maleisië.
Pas nadat in 1932 in Siam een eind was gekomen aan de absolute monarchie, en in toenemende mate tijdens het ultra-nationalistische bewind van Plaeg Phiboensongkraam (1938-1944), begonnen Thai-Boeddhisten zich in het zuiden te vestigen. Het Thais werd gepromoot, het Maleis en de plaatselijke kledingdracht werden actief ontmoedigd en de locale elite werd vervangen door Thai-Boeddhisten, een proces dat ook wel “interne kolonisatie” wordt genoemd en werd voortgezet onder de daarop volgende monarchie.
Dat leidde al in 1948 tot de eerste rellen,de Dusun Nyor-opstand. Dorpelingen in Narathiwat vochten met Thaise troepen, waarbij drie- tot vierhonderd dorpelingen en een dertigtal soldaten sneuvelden. In 1957 was er meer geweld, maar daarna werd het rustiger, deels door militair optreden maar vooral door meer samenwerking tussen de staat en de lokale bevolking.
In 2004 laaide het geweld weer op
Die betrekkelijke rust werd dramatisch doorbroken toen op 4 januari 2004 een aantal gewapende mannen een militair kamp in Narathiwat aanvielen en een groot aantal wapens buitmaakten. Een paar dagen later werd een 64-jarige monnik vermoord. Daarna volgden vrijwel dagelijkse gewelddaden, moorden, brandstichtingen (scholen waren vaak het doelwit) en bommen met zowel moslims als boeddhisten onder de slachtoffers.
Tientallen opstandelingen en gelovigen werden gedood door veiligheidstroepen in de Krue Se moskee in Pattani (een moskee uit Pattani’s “Gouden Tijd”) en zeventig ongewapende demonstranten stierven door verstikking toen ze door politie werden opgestapeld in vrachtwagens. Veel boeddhistische tempels veranderden in militaire kampementen.
De reactie van de regering Thaksin en de militaire autoriteiten was onprofessioneel en werkte averechts. Zij waren van mening dat er geen opstand was maar alleen banditisme en drugscriminelen (die waren zeker een deel van het probleem). De afkondiging van de noodtoestand gaf de autoriteiten uitgebreide bevoegdheden om verdachten vast te houden en te ondervragen. Dat leidde tot vele, onverklaarde, verdwijningen. Overleg met de lokale bevolking werd opgeschort. Het soms extreem wrede geweld met sinds 2004 vijfduizend doden gaat tot de dag van vandaag door.
Jihad speelt slechts een kleine rol
Het is vrij duidelijk dat de voedingsbodem van het conflict in het Zuiden veel te maken heeft met een economische, sociale en bestuurlijke achterstand. Deze drie provincies behoren tot de armste in Thailand, deelname aan het onderwijs is lager dan elders en bestuurders worden vaker aangetrokken van buiten de regio (Ambtenaren die niet voldoen, worden als straf nogal eens overgeplaatst naar het Zuiden).
Daarnaast is er een identiteitscrisis. De bevolking heeft het gevoel dat er neergekeken wordt op hun taal en godsdienst; dat die moeten wijken voor het Thais en het boeddhisme. Dit zijn plaatselijke factoren. Waarschijnlijk speelt de globale jihad van de militante islam slechts een kleine rol. En misschien twintig procent van het geweld heeft te maken met afrekeningen op zakelijk, persoonlijk en crimineel gebied. Maar onduidelijkheid in alle opzichten is een kenmerk van dit conflict.
Waarom die plotselinge uitbarsting van geweld in 2004? Die kan worden toegeschreven aan het optreden van Thaksin die een sterk centraal gezag voorstond en met lede ogen aanzag hoe in het Zuiden de Democraten, de militairen en de “netwerk monarchie” een grote invloed hadden. Thaksin wilde die bestrijden. Hij militariseerde het conflict, verbood overleg en verstoorde zo het wankele evenwicht.
Misschien moeten we aan de oorzaken ook toevoegen de apathie van de rest van de Thaise bevolking. Het is een “ver van mijn bed show” en men mompelt wat over moslims.
Pleiten voor een politieke oplossing
Hoewel het duidelijk is dat militair ingrijpen in het Zuiden een oplossing niet naderbij brengt (en niet zal brengen) is dat nog steeds een weg die velen bepleiten. Het leger heeft er baat bij en grote delen van de elite staan voor een sterk centraal gezag vanuit Bangkok en vrezen dat het koninkrijk uiteenvalt.
Toch zijn er steeds meer stemmen die pleiten voor een politieke oplossing, onderhandelingen (maar met wie?) die moeten leiden tot een zekere mate van autonomie op het gebied van economie, onderwijs, godsdienst en bestuur. Tenslotte, zeggen zij, hebben Groter-Bangkok en Pattaya ook een aparte status binnen het koninkrijk.
Het is te hopen dat de regering Yingluck, niet (meer) afhankelijk van coalitiepartners en steun van het leger, en daardoor in een sterkere positie, die moedige weg van onderhandelingen en verzoening gaat volgen. Een erkenning van het vele onrecht dat de bevolking in het Zuiden is aangedaan door beide partijen, is daarvoor een eerste vereiste.
Belangrijkste bron: Gerard B. McDermott, At the Kingdom’s Edge-Exploring Thailand’s Forgotten Conflict, 2012 en met dank aan Dick van der Lugt voor de correcties.
Over deze blogger
-
Geboren in 1944 in Delfzijl als zoon van een eenvoudige winkelier. Gestudeerd in Groningen en Curaçao. Drie jaar als arts gewerkt in Tanzania, daarna als huisarts in Vlaardingen. Een paar jaar vóór mijn pensioen getrouwd met een Thaise dame, we kregen een zoon die drie talen goed spreekt.
Bijna 20 jaar in Thailand gewoond, eerst in Chiang Kham (provincie Phayao) daarna in Chiang Mai waar ik graag allerhande Thai lastigviel met allerlei vragen. Volgde het Thaise buitenschoolse onderwijs waarna een diploma lagere school en drie jaar middelbare school. Deed veel vrijwilligerswerk. Geïnteresseerd in de Thaise taal, geschiedenis en cultuur. Woon nu alweer 5 jaar in Nederland samen met mijn zoon en vaak met zijn Thaise vriendin.
Lees hier de laatste artikelen
Geschiedenis19 december 2024Op zijn verjaardag in 1995 gaf koning Bhumibol aan dat alle mannen een gratis sterilisatie konden ondergaan
Geschiedenis14 december 2024Hoe een Nederlandse krant schreef over de studentenopstand van 14 oktober 1973
Geschiedenis12 december 2024Hoe schreef de Nederlandse pers in 1960 over de geschiedenis en de huidige situatie in Thailand
Cultuur17 november 2024Schemering op de waterweg
De oplossing is toch eigenlijk simpel? Volledige autonomie of onafhankelijkheid of dit deel bij Maleisie en het is zo opgelost, zolang de Thais daar gaan blijven gaan ze daar problemen blijven hebben, ze kunnen nooit die oorlog winnen tegen die onzichtbare vijand. Het is vooral triestig voor die arme drommels die daar hun legertijd moeten gaan doen.
Goed en interessant artikel! De oplossing is overigens helemaal niet simpel. Afgezien van allerlei andere redenen zou autonomie als een enorm gezichtsverlies geinterpreteerd worden door Thailand. En als Thais nou ergens een hekel aan hebben…
Tino,
Je geeft aan het eind van jouw duidelijke verhaal het juiste probleem aan. Onderhandelen is de oplossing, maar met wie?
In de omgeving van Cha-Am wonen nu heel veel moslims uit het zuiden, gevlucht voor het geweld. Ook zij weten niet, met wie de Thaise overheid en bemiddelaars moeten praten.
Het Kernwoord is ‘Islam’
Overal ter wereld, dus ook in het zuiden van Thailand, waar Moslims de meerderheid vormen of meer ruimte innemen dan ze getalsmatig ouden mogen invullen, is er een probleem.
De huidige onrust vanwege een ‘Monty Phyton’ achting US film geeft aan dat de ‘Tolerantie’ naar andersdenkenden in de Islam nihil,comma, nul is.
Het boeddhisme daarentegen is een leer/religie waar juist tolerantie tov van anderen met hoofdletters wordt geschreven en beleden.
De Islam is in haar ‘Missie’ nog veel fanatieker dan de Portugese Priesters in de 16e en 17e eeuw.
Laten we hopen dat het in de zuidelijke provincies blijft
Het is vooral beeldvorming. Er zijn ongeveer 1,3 miljard moslims op de wereld. Die moslims die ageren op het filmpje zijn zwaar in de minderheid. Binnen elke religie heb je nu eenmaal fundamentalistische stromingen. Ook bij Christenen. Wat denk je van de jarenlange strijd tussen katholieken en protestanten in Noord-Ierland. Zijn daarom alle Christenen fout? Nee. Zijn alle moslims fout? Nee.
De meeste moslims denken gematigd en willen in vrede leven. Het is maar een handjevol die er een puinhoop van maakt.
We moeten niet generaliseren.
Er bestaan geen gematigde Moslims als het er op aan komt
Ik generaliseer niet, maar zie gewoon wat er gebeurt
Onzin om te stellen dat er geen geen matigde moslims zijn natuurlijk, maar dat weet je zelf ook wel. Misschien ken je er geen, dat is wat anders. Je kunt niet zien ‘wat er gebeurt’ want de media zoemen altijd maar in op een heel klein stukje. Als je dat als de enige waarheid interpreteert zegt dat meer over jou dan over de moslims.
Met al die commotie over die (door de pers onterecht en aanwakkerend “Amerikaanse” genoemd) Mohamed film heb ik ook even op YouTube gekeken. Daar staat dus ook gewoon commentaar van moslims die het geweld veroordelen, en die zeggen ‘achterlijke film gemaakt door achterlijke mensen. Niet de moeite waard voor zoveel commotie’. Lijkt mij toch redelijk en gematigd.
Neemt niet weg dat er een groot probleem is met bepaalde groepen die beweren in de naam van islam te handelen. De verschrikkelijke acties van mensen die zeggen in Allah’s en Mohammed’s naam te handelen, ook al is dat een kleine groep, hebben het leven van ons allemaal behoorlijk beinvloed. Dat kun je niet simpelweg afdoen door een hele religie verantwoordelijk te houden of, aan de andere kant, het afdoen door te zeggen dat extremen nou eenmaal in iedere religie voorkomen. Een van de grootste problemen is dat er in het algemeen weinig veroordeling vanuit de islam zelf is. Laten we alsjeblieft niet politiek correct zijn en het probleem wel onder ogen durven zien.
Overigens lijkt het conflict in het zuiden mij meer van politieke dan van religieuze aard, wellicht vergelijkbaar met Noord Ierland.
Nou, een handje vol is wel een understatement. het zal je familie of of vriend maar zijn die als ambassadeur wordt vermoord.
Rechtgeldigheid en beoordeling daarvan lijkt in de moslim wereld niet van toepassing te zijn.
De democratische rechtsgang is niet aanwezig en alleen geweld in beeld en praktijk is de enige oplossing.
De rede is niet aanwezig , laat staan overleg ne wederzijds begrip.
Frank- Christen
Hans,
Het kernwoord is ” Islam”
Zeker nog nooit van de ””Kruistochten ””’ gehoord?
Hallo Jochum,
Jazeker, en over de Kruistochten is nog al wat te doen.
Het beeld dat wij in de westerse wereld daarvan hebben is gevoed vanuit een
Ottomaans standpunt.
Verscheidene Arabisten/Historici hebben dar de laatste jaren nieuw licht over laten schijnen.
Ik heb laatst zo’n boek van de Nederlandse Arabist Hans Jansen gelezen (Op Jeruzalem te bevrijden) over de Kruistochten. Interessant om te zien wat dat tot op de dag van vandaag invloed heeft.
Maar vlak ook niet uit wat er slechts 1 a 2 generatie na Mohammed gebeurde in Mekka, toen al een scheuring in de Islam in Soenieten en Salafisten ed.
Vandaar dat de Islam in turkije en Indonesie een andere uitwerking heeft dan bv in Iran.
Maar allen, gematigd of niet zijn gebonden aan de Koran (alles daarin is onbetwistbaar) en aan de beperkte groep Moefties ed die door de eeuwen heen daarop de Sharia (zeg maar de grondwet op basis van de Koran) vorm hebben gegeven.
De Katholieke Kerk kent Theologie (weliswaar zijn alle Theologen Katholiek – U weet wel Wij van WC-Eend etc) maar daardoor is er dialoog mogelijk mbt interpretatie van boeken die nogal uit een ander tijdperstammen.
Bij de Koran is dat niet mogelijk, vandaar dat in de basis, gematigd niet bestaat.
Wel heb je seculiere maatschappijen, zoals Nederland, waar je als Moslim natuurlijk je veel makkelijker kan verplaatsen met je eigen en soms van de Islam afwijkend gedrag en ideeën
Misschien dat de redactie mij toestaat nog iets over de Kruistochten te zeggen? De Kruisvaarders op weg naar het Heilige Land moordden hele Joodse gemeenschappen uit. (Hoor ik iemand wel eens iets zeggen over een Joods-Christelijke beschaving?). Toen Jerusalem werd veroverd in 1099 werd de hele bevolking, Joden, Christenen en Moslims afgeslacht. De vrome Kruisvaders waadden door het bloed. Dat schrijven westerse kronieken. De Ottomanen (Turken) kwamen pas in 1517 naar Jerusalem.
hans,
Laatste reactie dan van mijn kant hierop, anders is het weer chatten 🙂
Of jij mijn waarnemingen kent trek ik in twijfel, maar ik neem aan dat je mijn reactie bedoeld.
In elk geloof het je gematigden, en extremen, gelukkig overheerst meestal de eerste groep.
Wat betreft tegen reacties die zijn er genoeg, ook uit politieke kringen, alleen vind de pers het leuker om de radicalen er uit te liften. Aan ellende en slecht nieuws valt nu eenmaal meer te verdienen dan aan het berichten over zaken die goed gaan en goed nieuws.
Ik ken heel wat Moslim mensen die nauwelijks meer wat durven te zeggen omdat ze al bang zijn, vanwege het gekleurde beeld van veel Nederlanders, mede veroorzaakt door de pers.
Fundamentalisten van welk geloof dan ook, zijn altijd extreem, maar niet representatief voor dat geloof. Als die gasten representatief waren voor Nederland hadden daar pak hem beet 1 miljoen moslims gestaan, er waren er echter maar een handje vol, dat zegt wel genoeg.
Hier laat ik het dan verder maar bij.
De moslim voor te stellen als een eigenlijk wel vredelievende massa, waarin maar enkele fanaten de ophitsers zijn, die feitelijk weinig voet aan de grond zouden hebben, is een (heel veel) beetje naief. Het is wel een vredelievend idee natuurlijk, maar de fanaten hebben de moslimcultuur tot een achtelijke gemaakt en omgekeerd brengt een achtelijke cultuur fanaten voort. Dat duurt eeuwen voordat die vicieuse cirkel uitgeziekt is; dat was in het Christelijke Europa ook zo en gedeeltelijk (verregaand afgezwakt) is dat in Europa nog zo. De rotte appels maken de gave appels ziek. Niet maken de gave appels de rotte appels zo maar weer gezond.
.
Je moet goed zien dat de islam een onderweping is (het christendom en het bij uitstek het katholicisme ook trouwens). Een gedwongen vrijwillige onderwerping is het en dat houdt in dat de gelovigen niet anders menen te weten dan dat ze zich uit vrije wil onderwerpen, terwjil dat natuurlijk in werkleijkheid -maar juist die zien ze niet- niet het geval is. Dat is met alle groepsvorming zo. Als je in Nederland met asociasle jeugd in aanrakimg komt, kun je meemaken dat als je ze een voor een ontmoet, je te maken krijgt met heel fidele knullen. Maar je hebt ze niet aan een touwtje. Dat heeft alleen de groep waartoe ze behoren. En ze kunnen niet buiten die groep; daaraan zijn ze gehecht.
.
Fanaten willen altijd rotzooi trappen en, gehecht als ze daaraan geraakt zijn, blijven trappen. Voor hen is het natuurlijk een mooi opstapje om ergens te gaan terroriseren als in dat ‘ergens’ er al een oud territoriumprobleem ligt en als dat ‘ergens’ bevolkt wordt door (door slecht onderwijs en andere wantoestanden) dom en arm gehouden mensen. Dan heb je dus (minstens) twee problemen in een vermenging met elkaar (een religie- en een landjepik-probleem). Ontwar dat maar eens. Een ding is zeker: de gordiaanse knooop methode werkt niet.
Er worden denk ik meer mensen vermoord uit naam van Allah dan uit naam van de Boeddha. Wat dat zegt mag ieder zelf bepalen. Jammer dat de goden niet in staat zijn hun eigen problemen op te lossen.
We dwalen af. Zeg iets over het conflict in het Zuiden. De “moslim kant” is slechts heel zijdelings van belang in het Zuiden.
Reacties over de Islam in het algemeen zijn niet meer toegestaan. Je reactie moet betrekking hebben op het onderwerp, de kwestie in het zuiden van Thailand.
Boek(en) of eventueel Wikipedia raadplegen kan meer inzicht geven over dit onderwerp. Spijtig genoeg worden in iedere conflicten religies aangeroepen. Dat was vroeger zo en is nu niet anders. Misschien is de wereld beter af van de godsdiensten……en ja laat de Goden hun oorlogen maar onder elkaar uit ruzieën.
Als neutrale toeschouwer achter de pc en het lezen van verschillende bladen en tijdschriften dus zonder partij te willen trekken voor de boeddhisten alswel de moslims en aan wie de drie zuidelijke provincies formeel toe behoren is naar mijn bescheiden opinie het conflict niet zozeer een conflict tussen twee geloofsovertuigingen waarbij de een aan de ander zijn geloofsovertuiging wil opdringen echter is het dé meerderheid in bevolking waartoe de moslims behoren versus dé minderheid die daar gevormd wordt door de boeddhisten.
De meerderheid heeft zoals in het artikel ook al terecht wordt aangehaald een sociale economische en bestuurlijke achterstand op de minderheid. Zo worden bijvoorbeeld de meeste overheidsbaantjes bekleedt door boeddhisten en als er al een baan te vergeven valt wordt die wel weer door een boeddhist ingevuld.
Men kan er dan vanuitgaan dat in die hoedanigheid algauw de boeddhisten bevoordeeld worden en de moslims zich achtergesteld zullen voelen.
Er hoeven er dan ook maar enkelen uit de meerderheid te zijn -veelal hooggeplaatste geestelijken en de hoogopgeleiden- die de rest van die meerderheid doen wil aanzetten dat ze in opstand moeten komen waarop hun beurt de minderheid niet zomaar hun privileges willen doen opgeven.
Zo blijft het conflict maar voortduren en is een oplossing niet zomaar voorhanden.
Zonder echter uiteraard het geweld te willen goedpraten want wat me wel zéér tegenstaat is dat de fanate moslims dikwijls hun eisen kracht bij willen zetten door lugubere praktijken zoals bomaanslagen en onthoofdingen hetgeen de beeldvorming in de wereld naar de islam toe niet doet bevorderen en dus daarnaast ook niet goed doet hun sociale economische achterstand aldaar in het zuiden van Thailand te doen laten verminderen.
Helemaal eens met Willem van Doorn, en laatste bericht van Tjamuk.
Hans v.d. Broek gaat wel heel diep, alle respect voor alle geloven ,zolang deze mensen anderen er niet mee lastig vallen, ik geloof in mezelf en de medemens zolang deze er ook zo over denken
Maar ruzie en oorlog over en met het geloof,is de grootste fout van de mensheid!!!!!!!
Thaksin pakte dit probleem zèèr zacht aan. Te zacht. Hij liet miljoenen “flyers ” droppen door het leger. Op deze ” flyers” vroeg Thaksin om verstandhouding en verdraagzaamheid tussen moslims en boedhisten. De moslims spuwen op deze zachte aanpak. Zij hebben alleen respect voor een harde hand.
Een eerste stap zou kunnen zijn het toelaten van VN-Militairen. Tweede stap zou kunnen
zijn om een verzoenings-commissie in het leven teroepen naar het voorbeeld van Bisschop
Tutu na het Apart-heid regime in Zuid-Afrika.